 Một đội khoan giếng kiểm tra giếng mới khoan ở xóm 4, xã Tràng Đà (TP Tuyên Quang). |
Hai thợ khoan giếng mồ hôi vã ra như tắm đang hì hục lôi mũi khoan sâu 33 m lên khỏi mặt đất tại một hộ dân ở xóm 4, xã Tràng Đà (TP Tuyên Quang). Vẻ mặt thất vọng của thợ khoan xen lẫn sự không vui của gia chủ. Một thợ khoan chia sẻ, cái giếng này mình khoan 6 ngày ròng rã rồi mà chưa thấy “tia hy vọng”. Mấy ngày đầu khoan vào đất còn mềm, sau dính đá tảng thì đành cố khoan nhưng rồi vẫn thất bại.
Dọn dẹp đồ nghề, đội thợ khoan tiếp tục thử sức với một lỗ khoan có đường kính phi 110 ở một hộ gần đó. Đất ở đây tương đối mềm, khoan hai hôm đã đạt độ sâu gần 40 m mà chưa thấy nước. Càng khoan mũi khoan càng thụt. Đội thợ khoan lắc đầu bỏ giếng và quyết tâm khoan tiếp mũi thứ hai ở sau nhà xem có gỡ gạc được gì không.
Cuối cùng mũi thứ hai cũng chung số phận, nước bơm lên ít, đỏ quạch. Bà Nguyễn Thị Nhã, một hộ thuê khoan giếng ở xóm 4, xã Tràng Đà nói, theo như hợp đồng thì khoan không có nước hoặc nước không sử dụng được bên khoan giếng sẽ không lấy tiền của gia chủ. Nhiều gia chủ thương cảm cho công sức của họ bỏ ra mà về “tay trắng” nên hỗ trợ phần nào nước nôi, ăn uống.
Anh Trần Văn Năm, một thợ khoan giếng có thâm niên gần 10 năm trong nghề ở thành phố Tuyên Quang cho biết, giờ đầu tư một bộ dàn khoan giếng phải từ 100 - 150 triệu đồng. Nghề này không làm một mình được, thường nhóm sẽ có 2 - 3 người cùng làm. Hiện nay nghề đào giếng thủ công đang bị mai một.
Nguyên nhân do mực nước ngầm hạ thấp, giếng đào ngày càng sâu và nguy hiểm, gây tốn kém cho gia chủ nên khoan giếng là một giải pháp tối ưu, an toàn lại tiết kiệm được không gian. Tuy nhiên, tỷ lệ thành công và thất bại gần như là 50/50. Nếu giếng khoan thành công, gia chủ phải trả chi phí 160 nghìn đồng/m khoan.
Một giếng có chiều sâu trung bình 30 m thì chi phí riêng khoan mất 4,8 triệu đồng, cộng thêm tiền máy bơm, ống nhựa... tổng số tiền cũng đội lên 6 - 7 triệu đồng. Đấy là chưa kể có những giếng sâu 60 m, giá lên đến gần 10 triệu đồng. So với các nghề lao động khác, nghề khoan giếng vẫn có công cao, tuy nhiên chia cho những rủi ro khi khoan thất bại, trung bình mỗi người thu nhập 7 - 8 triệu/tháng.
Ngày nay, đa phần dân sống tập trung ở thành phố và các thị trấn đều dùng nước máy trong sinh hoạt. Nhưng những hộ làm nghề mà cần dùng đến nước nhiều, hóa đơn tiền nước tăng cao nên họ tìm giải pháp khoan thêm giếng. Ông Nguyễn Xuân Kiên, một người làm bún ở phường Tân Quang tâm sự, mỗi tháng nhà ông dùng hết khoảng gần 1 triệu đồng tiền nước. Vừa rồi gia đình phải thuê khoan thêm một giếng, chi phí hết gần chục triệu. Giờ nước dùng ổn định, giảm được chi phí trong sản xuất.
Anh Bùi Văn Thắng, một thợ khoan giếng chuyên nghiệp ở huyện Yên Sơn khẳng định, công việc của anh vẫn có đều. Nhu cầu khoan giếng ở thành phố, vùng nông thôn và khoan giếng cho tưới tiêu cây ăn quả vẫn tăng cao. Khoan giếng sinh hoạt gia đình thì không cần cấp phép, nhưng khoan giếng công nghiệp cỡ lớn thì các cá nhân, tổ chức phải có giấy phép của Sở Tài nguyên và Môi trường.
Thường thì đội khoan giếng công nghiệp có máy móc hiện đại, khoan ở độ sâu hơn. Làm nghề này cần phải có kinh nghiệm trong việc lựa chọn địa điểm khoan. Nhưng nhiều khi chỉ chệch một tý là không khoan đúng mạch. Vì vậy, qua kinh nghiệm nhiều năm, căn cứ vào các tầng đất mà thợ khoan thường quyết định có tiếp tục khoan hay nên dừng lại đúng lúc.
Mỗi nghề có những vất vả riêng, nhưng nghề khoan giếng còn phụ thuộc vào may rủi.
